Afkoop kleine pensioenen mag niet meer

Op 14 april jl. heeft Staatssecretaris Klijnsma een beleidsbrief naar de Tweede Kamer gestuurd over waardeoverdracht. Het belangrijkste item in deze brief is dat het afkooprecht van kleine pensioenen gaat verdwijnen en wordt omgezet in een verplichte waardeoverdracht. Er zal later door Klijnsma hieromtrent een wetsvoorstel worden ingediend bij de Tweede Kamer. Verwachtte ingangsdatum van deze wijzigingen zijn naar verwachting medio 2017.

Hoe werkt het nu?

Op dit moment heeft een pensioenuitvoerder (en niet de deelnemer!) op basis van artikel 66 van de Pensioenwet het recht om de deelnemer, op zijn vroegst na 2 jaar na beëindiging van de deelneming aan een pensioenregeling, een voorstel te doen voor afkoop van de opgebouwde ouderdomspensioenrechten. Deze rechten moeten dan minder zijn dan € 464,94 per jaar (cijfer 2016). Uiteraard moet de (gewezen) deelnemer daar dan wel mee instemmen, mag het afkoop niet uitgesloten zijn in het pensioenreglement en is er nog geen procedure gestart door deelnemer voor waardeoverdracht.

Waarom veranderen?

Volgens Klijnsma zijn er enige tienduizenden afkoopverzoeken per jaar. Met name bij parttimers, werknemers met een tijdelijk dienstverband en nieuwe toetreders tot de arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt verandert immers door steeds meer flexibele arbeidsvormen. Volgens Klijnsma speelt dit vooral in de sectoren Uitzendbranche, Horeca en Schoonmaak.
Klijnsma geeft in haar beleidsnotitie aan, dat ze het “een groot goed” vindt dat kleine pensioenen hun pensioenbestemming behouden en dus niet worden afgekocht. Pensioen mag “niet verloren worden gegaan”. Ook vindt zij dat de administratieve lasten van kleine pensioenen bij uitvoerders zoveel mogelijk moeten worden beperkt.

Geen afkoop maar waardeoverdracht

Het recht van pensioenuitvoerders op afkoop van kleine pensioenen wordt vervangen door een verplichting tot waardeoverdracht naar de nieuwe uitvoerder (als de deelnemer een nieuwe werkgever heeft) of naar de vorige uitvoerder met de hoogste pensioenaanspraken van die deelnemer. De regeling geldt in eerste instantie voor nieuwe slapersrechten (dus vrij komend na ingang wetswijziging medio 2017). Er zal nog worden onderzocht of slapersrechten van voor die tijd ook moeten worden overgeheveld.
Ook zal nog wordt bedacht welke uitzonderingen mogelijk zijn.

De overdrachtswaarde wordt berekend conform de huidige rekenregels voor waardeoverdracht conform de Pensioenwet (met alle voor- en nadelen van bij betalen van koopsommen door verschillende rekenrenten).

Verdere details over de uitvoering en mogelijke uitzonderingen, zijn nog niet bekend en zullen later in wetgeving worden vastgelegd.

Veranderen er nog zaken m.b.t. waardeoverdracht?

Klijnsma had de Tweede Kamer toegezegd, nog terug te komen op alle knelpunten met betrekking tot de individuele waardeoverdracht van deelnemers en de financiering daarvan (waaronder het bijbetalen van koopsommen van werkgevers bij waardeoverdracht). Mogelijk zou het systeem van waardeoverdracht hierdoor veranderen. In deze beleidsnotitie komt zij daar op terug: “ik loop in deze beleidsnotitie niet vooruit op de discussie over de toekomst van het pensioenstelsel, ik zal de vragen over waardeoverdracht adresseren binnen de huidige wettelijke kaders”. Hiermee zegt zij eigenlijk dat er voorlopig op dit gebied niets veranderd.

Wel geeft zij in haar beleidsbrief een opsomming van zaken die door haar al in gang zijn gezet met betrekking tot alle problemen bij waardeoverdracht zoals bijvoorbeeld de beperking van de bijbetalingsverplichting bij waardeoverdracht en het los laten van de wettelijke termijn van 6 maanden.

Tips

Er is ook nog steeds de regeling “afkoop kleine lijfrente kapitalen”. In 2016 is het maximale kapitaal € 4.303,-. Deze regeling blijft gewoon bestaan en staat los van de maatregelen m.b.t. afkoop van klein pensioen.
De per 1 juli te introduceren Pensioencommunicatiewet heeft ook invloed op waardeoverdracht (en dus ook afkoop van pensioen): de norm van informatie moet aansluiten bij de behoeften en kenmerken van de (gewezen) deelnemer of pensioengerechtigde.

Drs. Bernard P. Pasveer RPC
www.pasveerpensioenadvies.nl